1881 yılında Selanik’te doğan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, 1911 yılından Kurtuluş Savaşı’nın sonuna kadar hayatının büyük kısmını savaş meydanlarında, geçiren başarılı bir komutan, üstün zekalı bir askerdir. 1902 yılında teğmen olarak Harp Okulunu, 1905 yılında ise Harp Akademisini bitirdi. Atatürk tarafından 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkılarak Türk Kurtuluş Savaşı’nı başlatılmış, 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmış, 29 Ekim 1923’te ise Cumhuriyet ilan edilmiştir. Atatürk’ün özellikle Çanakkale ve Kurtuluş Savaşı’nda gösterdiği başarılar, Türk milletinin adeta yeniden doğmasına sebep olmuştur. Kurtuluş Savaşı’nın bitiminden sonra ise yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri olan inkilapları gerçekleştirmiş, modern dünya ile yarışabilecek bir ülke kurmuştur. Atatürk, 10 Kasım 1938’de hayatını kaybetmiştir.
Türk milletinin, atasına olan minnet borcunun bir göstergesi olarak bir yarışma sonucunda Anıtkabir adlı anıt mezar yapılmıştır. Anıtkabir’in inşaatı 9 Ekim 1944’te başlayıp 1 Eylül 1953’te bitmiştir. Mimarı Emin Onat’tır.
Anıtkabir’in büyük bölümü betonarme olarak yapılmış, üzeri dışta taş, içeride mermerle kaplanmıştır. Kullanılan malzemeler ülkenin farklı yerlerinden getirilmiştir. Anıtkabir’de yapıldığı dönemin mimari özellikleri ile birlikte Selçuklu ve Osmanlı dönemi mimari süslemeleri de vardır. Özellikle Tören Meydanı’nda, kulelerde ve Şeref Holü’nde Türk süsleme sanatına ait geometrik motifler ve kilim desenlerinden süslemeler bulunur.
Anıtkabir bir kompleks şeklinde düzenlenmiştir. Barış Parkı ve Anıt Bloğu olarak iki kısıma ayrılan Anıtkabir, yaklaşık 750.000 m2’lik bir alan üzerine yapılmıştır. Hürriyet Kulesi, İstiklal Kulesi, Mehmetçik Kulesi, Zafer Kulesi, Barış Kulesi, 23 Nisan Kulesi, Misak-ı Milli Kulesi, İnkılap Kulesi, Cumhuriyet Kulesi, Mudafa-i Hukuk Kulesi gibi kulelerden başka Aslanlı Yol, Tören Meydanı, İsmet İnönü’nün Lahiti, Müze ve Sanat Galerisi gibi bölümlerden oluşur.
Atatürk’ün naaşı, mozolenin zemin katında toprağa kazılmış bir mezarda bulunur. Mozolenin birinci katı olan şeref holündeki sembolik lahitin tam altındaki mezar odası sekizgen planlı, piramidal külahlıdır. Tavanı geometrik motifli mozaiklerle süslenmiştir. Zemin ve duvarlar siyah, beyaz, kırmızı mermerlerle kaplanmıştır. Mezar odasının ortasında kıble yönünde kırmızı mermer sanduka bulunur. Mermer sandukanın çevresinde bütün illerden ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden gönderilen toprakların konulduğu pirinç vazolar bulunmaktadır.
Atatürk, her yıl 10 Kasım günü saat 09.05’te tüm Türkiye’de bayraklar yarıya indirilerek saygı duruşu ile anılır.